Σάββατο 8 Ιουλίου 2017

Μια σαλάτα σκέψεων

Συνηθίσατε στα μεγάλα κείμενα, ε; Σήμερα θα κάνω κάτι λίγο διαφορετικό. Αντί να σας μαγειρέψω ένα χορταστικό γεύμα για το μυαλό (πώς τα λέω ο άτιμος;), θα σας φτιάξω μια μικρή σαλάτα από διάφορες σκέψεις που έχω κάνει κατά καιρούς, τις οποίες και είχα ανεβάσει και στο παλιό μου blog. Μη σας κάνει εντύπωση αν κάποια μέρα αναπτύξω κάποια απ' αυτά τα θέματα σε μελλοντικά κείμενα. Κι αν σας άρεσε αυτή η σαλάτα, θα σας φτιάξω κι άλλη, με φρέσκα υλικά.

Το θαύμα των βιβλίων

Πολλοί λένε ότι οι χρονομηχανές δεν μπορούν να επινοηθούν. Στην πραγματικότητα δεν ισχύει, μιας και η χρονομηχανή ήταν ουσιαστικά μια απ' τις πρώτες εφευρέσεις του ανθρώπου. Λέγεται "γραπτός λόγος". Το βιβλίο είναι μια χρονομηχανή, αφού με το πρώτο ξεφύλλισμα ταξιδεύεις στο μυαλό ενός ανθρώπου, που μπορεί να έχει πεθάνει αιώνες πριν, επιτρέποντάς σου να κάνεις μια σύγκριση μεταξύ της εποχής του συγγραφέα και της δικής σου. Ίσως έτσι μπορείς να δεις πόσο έχει αλλάξει ο κόσμος και να εκτιμήσεις κάποια πράγματα που έχεις δεχτεί ως δεδομένα και αυτονόητα.Τα βιβλία είναι σαν τους σπόρους, μπορούν να μείνουν για καιρό σε αδράνεια, αλλά πάντα θα είναι έτοιμοι να καρποφορήσουν. Επίσης τα βιβλία είναι και προσβάσιμα σε όλους. Για παράδειγμα, ένα μικρό βιβλίο με την ιστορία της Ρώμης μπορεί να κοστίσει όσο ένα μικρό γεύμα σ' ένα εστιατόριο. Αν μπορείς να έχεις και τα δύο, ακόμη καλύτερα. Θα μπορείς να ταΐσεις και το σώμα σου και το πνεύμα σου.

Το ποιο ενδιαφέρον είναι ότι τα βιβλία αποτελούν έναν κρίκο στην αλυσίδα της εξέλιξης της αποθήκευσης πληροφοριών. Μια εξέλιξη ολοένα και επιταχυνόμενη. Απλά σκεφτείτε το εξής:

Πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, η Φύση επινόησε τα γονίδια, για την αποθήκευση βασικών πληροφοριών.

Πριν από εκατομμύρια χρόνια, η Φύση επινόησε τον εγκέφαλο, για την αποθήκευση και επεξεργασία περισσότερων και πιο ευέλικτων πληροφοριών.

Πριν από αιώνες, ο ανθρώπινος εγκέφαλος επινόησε τα βιβλία, για την αποθήκευση ακόμη περισσότερων και πιο ευέλικτων πληροφοριών.

Πριν από δεκαετίες, ο ανθρώπινος εγκέφαλος επινόησε τους υπολογιστές, για την αποθήκευση και επεξεργασία ακόμη περισσότερων και πιο ευέλικτων πληροφοριών.

Αύριο; Ποιος ξέρει; Μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε. Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές φτάνουν σιγά σιγά στα όριά τους και ίσως αντικατασταθούν από κβαντικούς υπολογιστές, οι οποίοι μπορούν να κάνουν πολύ περισσότερα πράγματα (και μάλιστα ταυτόχρονα) απ' τους σημερινούς. Και δεν αποκλείεται αυτοί οι υπολογιστές να συρρικνωθούν, σε σημείο που ν' αντικαταστήσουμε τους βιολογικούς εγκεφάλους μας με κβαντικούς. Οι δυνατότητες θα ξεπερνούν κάθε τωρινή μας φαντασία, και ίσως μας επιτρέψουν να εξελιχθούμε σε μικρούς θεούς!

Είμαστε λοιπόν μάρτυρες του εξελικτικού ταξιδιού της γνώσης από τα γονίδια στους υπολογιστές, και ποιος ξέρει ποιο θα είναι το επόμενο βήμα. Μα πάνω απ' όλα, μη ξεχνάτε ότι και ο άνθρωπος είναι κομμάτι του Σύμπαντος. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος αποτελεί προϊόν της εξέλιξης της ζωής πάνω στη Γη, ο οποίος με την σειρά του δημιούργησε την επιστήμη, την τεχνολογία, τις τέχνες, την φιλοσοφία και όχι μόνο. Δεν είναι παράξενο λοιπόν να σκεφτούμε ότι οι υπολογιστές και τα βιβλία αποτελούν ξαδέλφια των γονιδίων και των εγκεφάλων.

 

Προσπάθεια και αποτέλεσμα

Πολλές φορές ακούω διαφωνίες για το αν έχει μέγιστη σημασία η προσπάθεια ή το αποτέλεσμα. Από τι μία λένε "το αποτέλεσμα μετράει" και από την άλλη λένε "τουλάχιστον προσπάθησα". Συνήθως το ποιος έχει δίκιο εξαρτάται από την περίπτωση. Προσωπικά όμως θεωρώ ότι μέγιστη σημασία έχει η προσπάθεια. Γιατί; Γιατί δεν θα μάθουμε ποτέ τι είναι εφικτό και τι όχι, αν δεν προσπαθήσουμε, αν δεν κάνουμε την παραμικρή προσπάθεια. Τόσο απλά. Προτιμώ να ξοδέψω χρόνο και ενέργεια προσπαθώντας για κάτι, κι ας είναι το αποτέλεσμα απογοητευτικό, παρά να κάτσω με σταυρωμένα χέρια και να κάνω τον μοιρολάτρη.

Πολλές φορές μάλιστα το αποτέλεσμα διαφέρει από το αναμενόμενο, και αυτό δεν είναι πάντα κακό. Κάτι μπορεί να μοιάζει αδύνατον με τις δυνατότητες που έχουμε σήμερα δε σημαίνει απαραίτητα πως θα παραμείνει αδύνατον και στο μέλλον. Ο Λεονάρντο Ντα Βίτσι είχε σχεδιάζει ιπτάμενες μηχανές, σε μια εποχή που η επιστήμη και η τεχνολογία δεν επέτρεπαν ακόμη την ύπαρξη τους. Τα σχέδιά του όμως δεν είχαν αρνητικό αποτέλεσμα, μιας και μεταγενέστεροι επιστήμονες και μηχανικοί εμπνεύστηκαν απ' αυτά για τη δημιουργία και το πέταγμα των πρώτων αεροσκαφών. Άλλωστε, ακόμη κι αν αποτύχουμε σε κάτι, πάλι θα βγούμε κερδισμένοι. Θα μάθουμε απ' τα λάθη μας, θα ανακαλύψουμε τα όρια μας και νέες στρατηγικές υπέρβαση τους. Θα κερδίσουμε γνώσεις που θα μας χρησιμεύουν στην βελτίωση μας.


"Δεν απέτυχα. Απλά βρήκα 10.000 τρόπους που δε δούλεψαν."
Τόμας Έντισον, μετά την εφεύρεση του ηλεκτρικού λαμπτήρα.

Το μεγάλο πρόβλημα δεν είναι αν χαλάσει ένα όνειρο. Ξενερώνεις βέβαια, αλλά το μεγάλο πρόβλημα θα είναι αν σταματήσεις να ονειρεύεσαι. Αν ένα σχέδιο στραβώσει, άλλαξε στρατηγική. Αν χρειαστεί, βρες νέο σχέδιο. Μην υποτιμάς τον εαυτό σου. Ναι στη προσπάθεια λοιπόν και ό,τι βγει. ΟΚ, όχι πάντα ό,τι βγει, αλλά καταλάβατε τι εννοώ.

Η πικρίλα των Ερινύων

Το κλασσικό χιλιοειπωμένο κλισέ πολλών αυτοαποκαλούμενων "παιδιών του Θεού" και "ανθρώπων της ειρήνης και της αγάπης". "Είμαι καλός και ενάρετος άνθρωπος και πάντα συγχωρώ, αλλά εκδικούμαι σκληρά όσους...". Δεν είναι λίγοι οι αυτοαποκαλούμενοι "Χριστιανοί" που δεν τιμούν τη συγχώρεση που δίδαξε ο Χριστός, μα παραμένουν κολλημένοι στο "οφθαλμό αντί οφθαλμού". ΟΚ, δε λέω, κάπου σας νιώθω. Κι εμένα όταν μου τη σπάει κάποιος, η πρώτη σκέψη που μου έρχεται στο μυαλό είναι να τον κάνω ψητό με πατάτες. Αλλά μετά το ξανασκέφτομαι. Και μετά, τι; Τι θα κερδίζω; Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα; Μήπως χειρότερο; Δεν σας έχει τύχει ποτέ η τυφλή εκδίκηση να τα κάνει χειρότερα και να σας φέρει σε χειρότερη θέση; Δεν είναι λίγες οι φορές που η βία φέρνει περισσότερη βία. Με τη λογικής της εκδίκησης δεν θα έπρεπε να υπήρχε καν η ζωή στη Γη, με τόσες σφαγές που θα ξέσπαγαν κυριολεκτικά με το παραμικρό. Με αυτή τη "λογική", θα έπρεπε να είχα σκοτώσει τη μισή Ελλάδα για οποιονδήποτε λόγο μπορώ να φανταστώ, από σχολικά πειράγματα μέχρι απλές διαφωνίες στο διαδίκτυο. Εντελώς άρρωστο και ελεεινό.

Μόλις θυμήθηκα ότι στο νηπιαγωγείο ένας μου πήρε τη σοκολάτα μου. Πέρασαν τα χρόνια, έκανε οικογένεια, αλλά εγώ θα τον εκδικηθώ. Θα σκοτώσω τα παιδιά του, θα βιάζω τον σκύλο του, θα φάω την γυναίκα του και θα του κάψω το σπίτι. Εκδίκηση. Βία. Φόνοι. Για μια σοκολάτα.



Ακραίο παράδειγμα; Αν ψάξω σε μερικούς, θα βρω χειρότερα εκτρώματα. Είμαι σίγουρος γι' αυτό.

Εμένα προσωπικά αν κάποιος μου κάνει κάτι κακό, απλά συνεχίσω τη ζωή μου. Αν κάποιος θέλει να με δει να πέσω κάτω, απλώς δεν θα πέσω. Δεν θα του κάνω αυτή τη χάρη. Αν πέσω δεν θα γκρεμίζω τον άλλον, απλά θα ξανασηκωθώ. Αν κάποιος σε σημαδεύει με πυρηνικά όπλα, φτιάξε ασπίδα. Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος "εκδίκησης" απ' το να επιβιώσεις απ' την έκρηξη και απ' τη ραδιενέργεια.

Η εκδίκηση καθαρά για προσωπική χαιρέκακη απόλαυση δεν είναι λύση. Όσο γλυκιά κι αν ακούγεται η εκδίκηση, άλλο τόσο πικρή είναι η γεύση της στο τέλος. Άλλωστε, έχω καλύτερα πράγματα να κάνω στη ζωή μου απ' το να κάθομαι ν' ασχολούμαι με τον κάθε πικραμένο. Όπως να φάω ένα παγωτό, ή να δω ένα βίντεο με γατάκια στο YouTube. Πολύ καλύτερο απ' το να προσπαθώ να καταστρέψω τη ζωή κάποιου, σωστά;

Πρόσεχε πώς θα ζήσεις, κινδυνεύεις

Έτοιμοι να σχολιάζουμε ένα κειμενάκι που είχα πετύχει πριν από χρόνια; Πάμε:

''Όταν γελάς, κινδυνεύεις να περάσεις για χαζός. Όταν κλαις, κινδυνεύεις να περάσεις για συναισθηματικός. Όταν εκδηλώνεις τα συναισθήματά σου, κινδυνεύεις να δείξεις τον πραγματικό σου εαυτό. Όταν αγαπάς, κινδυνεύεις να μην στο ανταποδώσουν. Όταν ζεις, κινδυνεύεις να πεθάνεις. Όταν ελπίζεις, κινδυνεύεις ν' απογοητευτείς, κι όταν δοκιμάζεις, κινδυνεύεις ν' αποτύχεις.. Κι όμως μονάχα αυτός που ρισκάρει είναι πραγματικά ελεύθερος!!!''

Χμμ, για να καταλάβω.

Από 'δω και πέρα θα πρέπει ν' ανησυχώ ακόμη και για τα ποιο απλά και αυτονόητα πράγματα, για το τι θα πουν και τι θα σκεφτούν οι άλλοι. Πρέπει να φοβάμαι να εκφραστώ και να σκεφτώ, μήπως κάποιος με κακολογήσει. Πρέπει ν' απολογούμαι στον πρώτο άγνωστο, ακόμη και για το ποιο άκυρο και άσχετο πράγμα. Ακόμη και το ποιο απλό και φυσιολογικό πράγμα όπως το γέλιο, θεωρείται πλέον "ανατρεπτικό" και "αιρετικό" στην σημερινή "καθωσπρέπει" κοινωνία μας, ενώ θεωρείται "ρίσκο" το να είσαι... απλά ο εαυτός σου.

Πλάκα μου κάνετε, έτσι;

Μιλάμε για συνηθισμένα, λογικά και απλά πράγματα, που απλώς μερικοί για κάποιο λόγο προσπαθούν να τα κάνουν πολύπλοκα, με αναλύσεις εκεί που απλά δεν κολλάνε, και πετώντας "προβλήματα" εκεί που δεν υπάρχουν καν. Δεν υπάρχει απολύτως κανένας λόγος να συμπεριφερόμαστε λες και σκοτώσαμε κανέναν. Ζούμε τη ζωή μας, κάνουμε ότι γουστάρουμε, και κοροϊδεύουμε με τον τρόπο ζωής μας όποιον προσπαθεί να μας επιβληθεί. Κι επειδή τέτοια φαινόμενα βλέπω σχεδόν παντού, ώρες ώρες αναρωτιέμαι αν είμαστε αυτό που είμαστε ή αυτό που άλλοι θέλουν να είμαστε.

Έχω προσέξει ότι τέτοια γραφικά και δήθεν επαναστατικά κειμενάκια αποτελούν παρηγοριά για μερικούς που θέλουν να τους ελέγχουν (δεν μπορώ να το εξηγήσω αλλιώς, αλλά παριστάνουν τα θύματα τέτοιον αυτοαποκαλούμενων δικαστών. Οι κλασσικοί τεμπέληδες που ψάχνουν ηλίθιες δικαιολογίες για να δικαιολογήσουν τ' αδικαιολόγητα. Από τη μία έχουμε αυτούς που κρίνουν τους άλλους, από την άλλη έχουμε αυτούς που δέχονται κριτικές για όλα.

Κάντε μου τη χάρη όλοι σας. Εγώ ζω τη ζωή μου και δεν το παίζω ούτε "ανώτερος κριτής όλων", ούτε "ταπεινό μυρμηγκάκι που το πατάνε όλοι". Κάνω αυτό που θεωρώ σωστό, κάνω ότι με γεμίσει, και το τελευταίο πράγμα που μ' ενδιαφέρει είναι η ανυπόστατη γνώμη κάποιου π' ούτε καν με ξέρει. Κι αν έχω αγαπήσει ανθρώπους και δεν υπήρξε ανταπόδοση, και πάλι βγήκα κερδισμένος. Άλλοι ήταν που βγήκαν χαμένοι.