Ήμουν χτες στο ταξί κι άκουγα τον Γιώργο Τράγκα να αναπολεί να παιδικά και εφηβικά του χρόνια, όπου μάθαινε για τους ήρωες του '21 και εμπνέονταν απ' αυτούς. Έπειτα, άρχισε να αναρωτιέται. Πού είναι αυτοί οι ήρωες σήμερα; Γιατί δεν έχουμε μια Μπουμπουλίνα, έναν Καραΐσκάκη, έναν Ανδρούτσο, έναν Κολοκοτρώνη, να μας εμπνέουν και να μας ξεσηκώνουν, να εναντιωθούμε ενάντια σε ό,τι μας συντρίβει και σε ό,τι μας εξευτελίζει; Πού είναι όλοι αυτοί οι ήρωες; Θυμήθηκα έναν παππούλη πριν από χρόνια σ' ένα λεωφορείο, να φωνάζει και να κλαίει: "Ένας πατριώτης δεν υπάρχει να μας σώσει; Πού είναι ένας πατριώτης να μας σώσει;".
Καλή ερώτηση. Υπάρχουν ακόμα ήρωες; Κι αν ναι, πού είναι οι ήρωες σήμερα; Μήπως σε σημεία που δεν έχουμε ούτε καν σκεφτεί να ψάξουμε;
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι δεν υπάρχουν ήρωες ή μεσσίες, ότι κανένας σωτήρας δεν πρόκειται να μας ζώσει, ότι είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε μέσα στο κλουβί μας και στα προβλήματά μας για πάντα. Μπορείς να περιμένεις όσο θέλεις, μα κανένας Χριστός, καμία Παναγία, κανένας Κολοκοτρώνης, καμία Μπουμπουλίνα, καμία Wonder Woman, κανένας εξωγήινος, κανένας Ελ, κανένα ξανθό γένος, κανένας Kane δε θα έρθει να σε σώσει. Και ίσως κι αυτός να είναι ένας απ' τους λόγους που είμαστε σ' αυτό το σημείο. Επειδή περιμέναμε βαρβάρους που δεν υπάρχουν πια.
Προσέξατε κάτι; Συνήθως όσοι μιλάνε για ήρωες έχουν στο μυαλό τους ή ιστορικά πρόσωπα, ή φανταστικά πρόσωπα, ή χάρτινους ήρωες σαν τον Spiderman και τον Hulk. Ήρωες, που πλέον λειτουργούν ως μέσο ξεσπάσματος καταπιεσμένων αισθημάτων, ως πηγή ελπίδας για κάτι καλύτερο, αλλά και ως δικαιολογία για τεμπελιά. "Γιατί να κάνω κάτι για να ελευθερωθώ, αφού θα έρθει κάποιος να με ελευθερώσει; Γιατί να κάνω κάτι εγώ, όταν μπορώ να περιμένω κάποιον άλλον να το κάνει;". Κάτι σαν τη σάτιρα του Λαζόπουλου ή τις επιθεωρήσεις του Σεφερλή στο θέατρο, που ο λαός επικροτεί για να ξεσπάει μέσω αυτών (ακόμη κι αν τα σχόλιά τους είναι απαράδεκτα κι εμετικά), και μετά να συνεχίσει την ίδια απάνθρωπη ζωή, περιμένοντας έναν "πατριώτη" να τον σώζει. Σκλάβος της αναμονής των "ηρώων".
"Πες τα ρε φίλε!". Εσύ γιατί δεν τα λες; Περίμενες εμένα να τα πω; Στόμα δεν έχεις;
Κάτι μου λέει ότι αν το παραπάνω γκράφιτι ανέβαινε στο Facebook, τότε όσοι το επιδοκιμάζουν αφήνοντας ένα ξενέρωτο like και σχόλια όπως "Συμφωνώ" και "yeahh!", δεν αποκλείεται να είναι και οι ίδιοι που θα εξακολουθούν να περιμένουν έναν "ήρωα πατριώτη" να καθαρίζει για πάρτι τους. Τι κρίμα, όμως, που οι "ήρωες πατριώτες" πέθαναν εδώ και πολύ καιρό. Ή τους πάτησε το τρένο, ή ανέβηκαν σ' αυτό κι έγιναν οι μηχανοδηγοί του.
Άρα αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ήρωες πια; Ότι κανένας δεν μπορεί να μας βοηθήσει, ή έστω να μας εμψυχώσει και να μας εμπνέει; Ότι οι ήρωες βρίσκονται μόνο στο μάθημα της Ιστορίας και στα κόμικς; Όχι απαραίτητα, γιατί ήρωες υπάρχουν, αλλά όχι όπως τους φανταζόμαστε. Ήρωες είναι και οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, που δεν έχουν καμία υπερφυσική δύναμη, αλλά βάζουν κάτω και τον Τσακ Νόρις με τα επιτεύγματά τους. Καθημερινοί άνθρωποι, με σωματική και πνευματική αντοχή μεγαλύτερη κι από τανκ, έτοιμοι να ρισκάρουν τα πάντα για να δημιουργήσουν και να προσφέρουν. Γενναίοι άνθρωποι που βάζουν το κοινό καλό πάνω απ' το προσωπικό τους συμφέρον, κι ας ξέρουν ότι το κόστος που θα πρέπει να πληρώσουν είναι μεγάλο. Και προφανώς δεν αναφέρομαι σε όσους καταφεύγουν σε κούφιους λεονταρισμούς, μιας και συνήθως αυτοί είναι οι πρώτοι που στο πρώτο πρόβλημα βάζουν την ουρά τους στα σκέλια.
Ποιος είναι ήρωας, λοιπόν; Ήρωας δεν είναι ένας εξωγήινος θεός που σταματάει νταλίκα με το στήθος του, αλλά ένας θνητός που μπαίνει σε φλεγόμενο σπίτι για να σώζει μια οικογένεια. Ήρωας δεν είναι ο cool νταής που πουλάει μούρη για να ρίχνει κάτω τα γκομενάκια, αλλά ο "αδύναμος" στρατιωτικό νοσοκόμος που τρέχει πάνω σε ναρκοπέδιο για να σώζει τους συντρόφους του. Ήρωας δεν είναι αυτός που κρατάει όπλο και το χρησιμοποιεί για να δείξει ότι είναι κάτι, αλλά αυτός που μπορεί να αφοπλίζει κάποιον μόνο με το λόγο και την κατανόηση, κι ας ξέρει ότι έτσι μπορεί να φάει μια σφαίρα στο κεφάλι. Ήρωας δεν είναι ο "επαναστάτης" του καναπέ που γκρινιάζει για να γκρινιάζει και λέει όχι στα πάντα, αλλά αυτός που προτιμά να έχει δίκιο όταν όλοι έχουν άδικο και να πολεμά την αδικία με την αλληλεγγύη, κι ας ξέρει ότι πάει κόντρα στο κατεστημένο με κίνδυνο κάποιος να τον "αυτοκτονήσει". Ήρωας δεν είναι αυτός που σβήνει τα φώτα για μία μόνο ώρα όλο το χρόνο, αλλά αυτός που προκαλεί το τερατώδες σύστημα με το μυαλό του και τη σεμνότητά του. Μα πάνω απ' όλα, ήρωας δεν είναι αυτός που λέει ότι δε φοβάται τίποτα, αλλά αυτός που παραδέχεται ότι φοβάται τα πάντα αλλά αντιμετωπίσει τους φόβους του. Με άλλα λόγια, ο οποιοσδήποτε μπορεί να γίνει ήρωας, αν δεν είναι ήδη ήρωας χωρίς να το ξέρει.
Ωραία όλα αυτά, αλλά τι θα λέγατε για έναν ήρωα που έσωζε την ανθρωπότητα από βέβαιο θάνατο; Κι όμως, υπήρξε. Δεν ήταν ο Batman ή ο Captain Planet, μα ένας Σοβιετικός με λογική και κότσια, που σταμάτησε τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο και το πυρηνικό ολοκαύτωμα πριν καν ξεκινήσει.
Το 1962, στο αποκορύφωμα της Κρίσης του Κόλπου, ο επιλαχών στην διοίκηση Βασίλι Αλεξάντροβιτς Αρχίποφ του Σοβιετικού υποβρυχίου B-59 αρνήθηκε ν' ακολουθήσει την εντολή του Διοικητή, να εκτοξεύσει πυρηνικές τορπίλες ενάντια σε Αμερικάνικα πολεμικά πλοία, αποτρέποντας τον επακόλουθο θερμοπυρηνικό πόλεμο που θα ξεσπούσε. Οι Αμερικανοί έριχναν βόμβες βάθους κοντά στο υποβρύχιο, σε μια προσπάθεια εξαναγκασμού του για ανάδυση, αγνοώντας ότι διέθετε πυρηνικό οπλισμό. Οι 3 Σοβιετικοί αξιωματικοί του υποβρυχίου, χάνοντας την ραδιοφωνική επαφή με την Μόσχα, συμπέραναν ότι ξέσπασε ο Τρίτος Παγκόσμιο Πόλεμος. Οι 2 απ' τους αξιωματικούς συμφώνησαν να "πετάξουν τα πολεμικά σκάφη απ' το νερό". Η συμφωνία απαιτούσε ομόφωνη συγκατάθεση, η οποία δεν πραγματοποιήθηκε με τη διαφωνία του Βασίλι Αρχίποφ. Αν και ο Βασίλι συμφωνούσε, θα ήμασταν όλοι νεκροί!
Άλλα παραδείγματα άγνωστων ηρώων; Κανένα πρόβλημα. Κλερ Πάτερσον, ο άνθρωπος που το 1956 προσδιόριζε την ηλικία της Γης με μέγιστη ακρίβεια. Ο ίδιος ανακάλυψε ότι είχε συγκεντρωθεί μεγαλύτερη ποσότητα μολύβδου στην ατμόσφαιρα απ' όσο θα έπρεπε, και μάλιστα προερχόμενη από ανθρώπινα αίτια. Ο μόλυβδος προκαλεί σοβαρά προβλήματα στην υγεία και στο περιβάλλον, με αποτέλεσμα η δημοσίευση αυτής της "ενοχλητικής" αλήθειας να τον έφερε σε πορεία σύγκρουσης με τα εταιρικά συμφέροντα. Μετά από μια πολύχρονη επιστημονική και δικαστική διαμάχη, ο Πάτερσον δικαιώνεται και η χρήση μολύβδου απαγορεύεται. Αν δεχόταν να σιωπήσει την έρευνά του, ποιος ξέρει πόσοι θα πέθαιναν κάθε χρόνο από το μόλυβδο;
Αυτοί δεν είναι παρά μερικοί απ' τους ανθρώπους που άλλαξαν τον κόσμο, τόλμησαν να πάνε κόντρα στο κατεστημένο, και δεν έσωζαν μόνο μια χώρα αλλά ολόκληρο το ανθρώπινο είδος. Κι όμως, δεν μαθαίνουμε γι' αυτούς στο σχολείο. Μαθαίνουμε για τον Κολοκοτρώνη και τον Καραΐσκάκη, και μετά το απόλυτο τίποτα. Δεν αντιλέγω. Να μαθαίνουμε για τον Κολοκοτρώνη, αλλά να παθαίνουμε και για τον Αρχίποφ. Να μαθαίνουμε για τον Καραϊσκάκη, αλλά να μαθαίνουμε και για τον Πάτερσον. Να μαθαίνουμε για την Μπουμπουλίνα, αλλά να μαθαίνουμε και για την Υπατία. Μα το σημαντικότερο απ' όλα είναι να μάθουμε ότι ήρωας δεν είναι μόνο αυτός που παίρνει το καριοφίλι και ξεσηκώνει τον υποδουλωμένο λαό ενάντια στον δυνάστη του. Είναι και ο γιατρός, που χρησιμοποιεί το ίδιο του το σώμα για να δοκιμάσει εμβόλια που μπορούν να σώσουν εκατομμύρια ανθρώπους. Είναι και ο επιστήμονας, που ξεσκεπάζει "ενοχλητικές" για το κατεστημένο αλήθειες. Είναι και ο αστυνόμος και ο πυροσβέστης, που σταματά τρομοκράτες και φωτιές με κίνδυνο τη ζωή του. Είναι και ο κάθε ακτιβιστής και στοχαστής, που εναντιώνεται στον παραλογισμό και στην κτηνωδία του εκάστοτε συστήματος και μιλά για αγάπη αντί για μίσος. Είναι και ο κάθε εξερευνητής, που ξέρει ότι μπορεί να βρει τραγικό θάνατο σε σπηλιές, σε ερημικές εκτάσεις, στα βάθη των ωκεανών, ή ακόμη και στα πέρατα του Διαστήματος, αλλά επιλέγει να το κάνει και να ξεκλειδώσει τα μυστικά της Φύσης και του Σύμπαντος. Ήρωας είναι και η μητέρα, που προστατεύει το παιδί της από κινδύνους που μπορούν να σκοτώσουν και την ίδια.
Με άλλα λόγια, ήρωας μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε. Δεν έχει σημασία η ιεραρχική θέση ή οι πολιτικές απόψεις. Κάθε άνθρωπος είναι ένας υποψήφιος ήρωας, και στον πλανήτη μας υπάρχουν 7.000.000.000 ήρωες. 7.000.000.000 λύτες προβλημάτων, ο καθένας με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο. Και ο πιο απλός και συνηθισμένος άνθρωπος μπορεί να κάνει εκπληκτικά πράγματα και ν' αλλάξει τον κόσμο, αν δεν το κάνει ήδη αυτή τη στιγμή.
Κάποια στιγμή, ο Τράγκας εκφράσει ένα παράπονο. Σύμφωνα με τον ίδιο, κάποιοι θεωρούν τους ήρωες του '21 ως απλούς ανθρώπους, κάτι που ο ίδιος το θεωρεί προσβλητικό. Για μένα, αυτό μόνο προσβλητικό δεν είναι, γιατί υπογραμμίζει αυτό που λέω. Ότι ακόμη και οι πιο απλοί άνθρωποι μπορούν ν' αλλάξουν το ρου της Ιστορίας.
Απλοί άνθρωποι, σαν... εσένα! Ναι, σ' εσένα μιλάω, που διαβάζεις αυτό το κείμενο αυτή τη στιγμή. Θέλεις κάποιον να σε βοηθήσει; Κοίτα στον καθρέφτη και θα βρεις τον ήρωα που χρειάζεσαι. Σωστά κατάλαβες, αυτός είσαι εσύ. Δε χρειάζεσαι υπερδυνάμεις, ούτε εξουσία, ούτε εμπειρία στο να στήνεις κλεφτοπόλεμο. Ξέρεις τις δυνάμεις σου. Αν δεν τις ξέρεις, ανακάλυψε τες. Χρησιμοποίησε τες. Μην περιμένεις "ήρωες". Γίνε εσύ ένας. Γίνε ο ήρωας που έχεις ανάγκη. Μπορείς!
Καλή ερώτηση. Υπάρχουν ακόμα ήρωες; Κι αν ναι, πού είναι οι ήρωες σήμερα; Μήπως σε σημεία που δεν έχουμε ούτε καν σκεφτεί να ψάξουμε;
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι δεν υπάρχουν ήρωες ή μεσσίες, ότι κανένας σωτήρας δεν πρόκειται να μας ζώσει, ότι είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε μέσα στο κλουβί μας και στα προβλήματά μας για πάντα. Μπορείς να περιμένεις όσο θέλεις, μα κανένας Χριστός, καμία Παναγία, κανένας Κολοκοτρώνης, καμία Μπουμπουλίνα, καμία Wonder Woman, κανένας εξωγήινος, κανένας Ελ, κανένα ξανθό γένος, κανένας Kane δε θα έρθει να σε σώσει. Και ίσως κι αυτός να είναι ένας απ' τους λόγους που είμαστε σ' αυτό το σημείο. Επειδή περιμέναμε βαρβάρους που δεν υπάρχουν πια.
Προσέξατε κάτι; Συνήθως όσοι μιλάνε για ήρωες έχουν στο μυαλό τους ή ιστορικά πρόσωπα, ή φανταστικά πρόσωπα, ή χάρτινους ήρωες σαν τον Spiderman και τον Hulk. Ήρωες, που πλέον λειτουργούν ως μέσο ξεσπάσματος καταπιεσμένων αισθημάτων, ως πηγή ελπίδας για κάτι καλύτερο, αλλά και ως δικαιολογία για τεμπελιά. "Γιατί να κάνω κάτι για να ελευθερωθώ, αφού θα έρθει κάποιος να με ελευθερώσει; Γιατί να κάνω κάτι εγώ, όταν μπορώ να περιμένω κάποιον άλλον να το κάνει;". Κάτι σαν τη σάτιρα του Λαζόπουλου ή τις επιθεωρήσεις του Σεφερλή στο θέατρο, που ο λαός επικροτεί για να ξεσπάει μέσω αυτών (ακόμη κι αν τα σχόλιά τους είναι απαράδεκτα κι εμετικά), και μετά να συνεχίσει την ίδια απάνθρωπη ζωή, περιμένοντας έναν "πατριώτη" να τον σώζει. Σκλάβος της αναμονής των "ηρώων".
"Πες τα ρε φίλε!". Εσύ γιατί δεν τα λες; Περίμενες εμένα να τα πω; Στόμα δεν έχεις;
Κάτι μου λέει ότι αν το παραπάνω γκράφιτι ανέβαινε στο Facebook, τότε όσοι το επιδοκιμάζουν αφήνοντας ένα ξενέρωτο like και σχόλια όπως "Συμφωνώ" και "yeahh!", δεν αποκλείεται να είναι και οι ίδιοι που θα εξακολουθούν να περιμένουν έναν "ήρωα πατριώτη" να καθαρίζει για πάρτι τους. Τι κρίμα, όμως, που οι "ήρωες πατριώτες" πέθαναν εδώ και πολύ καιρό. Ή τους πάτησε το τρένο, ή ανέβηκαν σ' αυτό κι έγιναν οι μηχανοδηγοί του.
Άρα αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ήρωες πια; Ότι κανένας δεν μπορεί να μας βοηθήσει, ή έστω να μας εμψυχώσει και να μας εμπνέει; Ότι οι ήρωες βρίσκονται μόνο στο μάθημα της Ιστορίας και στα κόμικς; Όχι απαραίτητα, γιατί ήρωες υπάρχουν, αλλά όχι όπως τους φανταζόμαστε. Ήρωες είναι και οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, που δεν έχουν καμία υπερφυσική δύναμη, αλλά βάζουν κάτω και τον Τσακ Νόρις με τα επιτεύγματά τους. Καθημερινοί άνθρωποι, με σωματική και πνευματική αντοχή μεγαλύτερη κι από τανκ, έτοιμοι να ρισκάρουν τα πάντα για να δημιουργήσουν και να προσφέρουν. Γενναίοι άνθρωποι που βάζουν το κοινό καλό πάνω απ' το προσωπικό τους συμφέρον, κι ας ξέρουν ότι το κόστος που θα πρέπει να πληρώσουν είναι μεγάλο. Και προφανώς δεν αναφέρομαι σε όσους καταφεύγουν σε κούφιους λεονταρισμούς, μιας και συνήθως αυτοί είναι οι πρώτοι που στο πρώτο πρόβλημα βάζουν την ουρά τους στα σκέλια.
Ποιος είναι ήρωας, λοιπόν; Ήρωας δεν είναι ένας εξωγήινος θεός που σταματάει νταλίκα με το στήθος του, αλλά ένας θνητός που μπαίνει σε φλεγόμενο σπίτι για να σώζει μια οικογένεια. Ήρωας δεν είναι ο cool νταής που πουλάει μούρη για να ρίχνει κάτω τα γκομενάκια, αλλά ο "αδύναμος" στρατιωτικό νοσοκόμος που τρέχει πάνω σε ναρκοπέδιο για να σώζει τους συντρόφους του. Ήρωας δεν είναι αυτός που κρατάει όπλο και το χρησιμοποιεί για να δείξει ότι είναι κάτι, αλλά αυτός που μπορεί να αφοπλίζει κάποιον μόνο με το λόγο και την κατανόηση, κι ας ξέρει ότι έτσι μπορεί να φάει μια σφαίρα στο κεφάλι. Ήρωας δεν είναι ο "επαναστάτης" του καναπέ που γκρινιάζει για να γκρινιάζει και λέει όχι στα πάντα, αλλά αυτός που προτιμά να έχει δίκιο όταν όλοι έχουν άδικο και να πολεμά την αδικία με την αλληλεγγύη, κι ας ξέρει ότι πάει κόντρα στο κατεστημένο με κίνδυνο κάποιος να τον "αυτοκτονήσει". Ήρωας δεν είναι αυτός που σβήνει τα φώτα για μία μόνο ώρα όλο το χρόνο, αλλά αυτός που προκαλεί το τερατώδες σύστημα με το μυαλό του και τη σεμνότητά του. Μα πάνω απ' όλα, ήρωας δεν είναι αυτός που λέει ότι δε φοβάται τίποτα, αλλά αυτός που παραδέχεται ότι φοβάται τα πάντα αλλά αντιμετωπίσει τους φόβους του. Με άλλα λόγια, ο οποιοσδήποτε μπορεί να γίνει ήρωας, αν δεν είναι ήδη ήρωας χωρίς να το ξέρει.
Ωραία όλα αυτά, αλλά τι θα λέγατε για έναν ήρωα που έσωζε την ανθρωπότητα από βέβαιο θάνατο; Κι όμως, υπήρξε. Δεν ήταν ο Batman ή ο Captain Planet, μα ένας Σοβιετικός με λογική και κότσια, που σταμάτησε τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο και το πυρηνικό ολοκαύτωμα πριν καν ξεκινήσει.
Το 1962, στο αποκορύφωμα της Κρίσης του Κόλπου, ο επιλαχών στην διοίκηση Βασίλι Αλεξάντροβιτς Αρχίποφ του Σοβιετικού υποβρυχίου B-59 αρνήθηκε ν' ακολουθήσει την εντολή του Διοικητή, να εκτοξεύσει πυρηνικές τορπίλες ενάντια σε Αμερικάνικα πολεμικά πλοία, αποτρέποντας τον επακόλουθο θερμοπυρηνικό πόλεμο που θα ξεσπούσε. Οι Αμερικανοί έριχναν βόμβες βάθους κοντά στο υποβρύχιο, σε μια προσπάθεια εξαναγκασμού του για ανάδυση, αγνοώντας ότι διέθετε πυρηνικό οπλισμό. Οι 3 Σοβιετικοί αξιωματικοί του υποβρυχίου, χάνοντας την ραδιοφωνική επαφή με την Μόσχα, συμπέραναν ότι ξέσπασε ο Τρίτος Παγκόσμιο Πόλεμος. Οι 2 απ' τους αξιωματικούς συμφώνησαν να "πετάξουν τα πολεμικά σκάφη απ' το νερό". Η συμφωνία απαιτούσε ομόφωνη συγκατάθεση, η οποία δεν πραγματοποιήθηκε με τη διαφωνία του Βασίλι Αρχίποφ. Αν και ο Βασίλι συμφωνούσε, θα ήμασταν όλοι νεκροί!
Άλλα παραδείγματα άγνωστων ηρώων; Κανένα πρόβλημα. Κλερ Πάτερσον, ο άνθρωπος που το 1956 προσδιόριζε την ηλικία της Γης με μέγιστη ακρίβεια. Ο ίδιος ανακάλυψε ότι είχε συγκεντρωθεί μεγαλύτερη ποσότητα μολύβδου στην ατμόσφαιρα απ' όσο θα έπρεπε, και μάλιστα προερχόμενη από ανθρώπινα αίτια. Ο μόλυβδος προκαλεί σοβαρά προβλήματα στην υγεία και στο περιβάλλον, με αποτέλεσμα η δημοσίευση αυτής της "ενοχλητικής" αλήθειας να τον έφερε σε πορεία σύγκρουσης με τα εταιρικά συμφέροντα. Μετά από μια πολύχρονη επιστημονική και δικαστική διαμάχη, ο Πάτερσον δικαιώνεται και η χρήση μολύβδου απαγορεύεται. Αν δεχόταν να σιωπήσει την έρευνά του, ποιος ξέρει πόσοι θα πέθαιναν κάθε χρόνο από το μόλυβδο;
Άλλο ένα παράδειγμα. Υπατία, ίσως η πρώτη γυναίκα στην Ιστορία που διακρίθηκε στα μαθηματικά. Αποτελούσε σύμβολο της μάθησης και της
επιστήμης, έννοιες οι οποίες την εποχή εκείνη ταυτίζονταν ευρέως από
τους πρώτους Χριστιανούς με την ειδωλολατρία. Ήξερε ότι αυτό δε θα είχε καλή κατάληξη, αλλά δεν πτοήθηκε. Προτίμησε την αγάπη της για τη γνώση απ' το φόβο. Τελικά, δολοφονήθηκε το 415, με
διαμελισμό από μια ομάδα φανατισμένων Χριστιανών (λες και ο ίδιος ο
Χριστός θα επιδοκίμασε ποτέ μια τέτοια βαρβαρότητα), που την αποτελούσαν
μοναχοί και οπαδοί του πατριάρχη Κυρίλλου, ο οποίος τη μισούσε.
Αυτοί δεν είναι παρά μερικοί απ' τους ανθρώπους που άλλαξαν τον κόσμο, τόλμησαν να πάνε κόντρα στο κατεστημένο, και δεν έσωζαν μόνο μια χώρα αλλά ολόκληρο το ανθρώπινο είδος. Κι όμως, δεν μαθαίνουμε γι' αυτούς στο σχολείο. Μαθαίνουμε για τον Κολοκοτρώνη και τον Καραΐσκάκη, και μετά το απόλυτο τίποτα. Δεν αντιλέγω. Να μαθαίνουμε για τον Κολοκοτρώνη, αλλά να παθαίνουμε και για τον Αρχίποφ. Να μαθαίνουμε για τον Καραϊσκάκη, αλλά να μαθαίνουμε και για τον Πάτερσον. Να μαθαίνουμε για την Μπουμπουλίνα, αλλά να μαθαίνουμε και για την Υπατία. Μα το σημαντικότερο απ' όλα είναι να μάθουμε ότι ήρωας δεν είναι μόνο αυτός που παίρνει το καριοφίλι και ξεσηκώνει τον υποδουλωμένο λαό ενάντια στον δυνάστη του. Είναι και ο γιατρός, που χρησιμοποιεί το ίδιο του το σώμα για να δοκιμάσει εμβόλια που μπορούν να σώσουν εκατομμύρια ανθρώπους. Είναι και ο επιστήμονας, που ξεσκεπάζει "ενοχλητικές" για το κατεστημένο αλήθειες. Είναι και ο αστυνόμος και ο πυροσβέστης, που σταματά τρομοκράτες και φωτιές με κίνδυνο τη ζωή του. Είναι και ο κάθε ακτιβιστής και στοχαστής, που εναντιώνεται στον παραλογισμό και στην κτηνωδία του εκάστοτε συστήματος και μιλά για αγάπη αντί για μίσος. Είναι και ο κάθε εξερευνητής, που ξέρει ότι μπορεί να βρει τραγικό θάνατο σε σπηλιές, σε ερημικές εκτάσεις, στα βάθη των ωκεανών, ή ακόμη και στα πέρατα του Διαστήματος, αλλά επιλέγει να το κάνει και να ξεκλειδώσει τα μυστικά της Φύσης και του Σύμπαντος. Ήρωας είναι και η μητέρα, που προστατεύει το παιδί της από κινδύνους που μπορούν να σκοτώσουν και την ίδια.
Με άλλα λόγια, ήρωας μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε. Δεν έχει σημασία η ιεραρχική θέση ή οι πολιτικές απόψεις. Κάθε άνθρωπος είναι ένας υποψήφιος ήρωας, και στον πλανήτη μας υπάρχουν 7.000.000.000 ήρωες. 7.000.000.000 λύτες προβλημάτων, ο καθένας με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο. Και ο πιο απλός και συνηθισμένος άνθρωπος μπορεί να κάνει εκπληκτικά πράγματα και ν' αλλάξει τον κόσμο, αν δεν το κάνει ήδη αυτή τη στιγμή.
Κάποια στιγμή, ο Τράγκας εκφράσει ένα παράπονο. Σύμφωνα με τον ίδιο, κάποιοι θεωρούν τους ήρωες του '21 ως απλούς ανθρώπους, κάτι που ο ίδιος το θεωρεί προσβλητικό. Για μένα, αυτό μόνο προσβλητικό δεν είναι, γιατί υπογραμμίζει αυτό που λέω. Ότι ακόμη και οι πιο απλοί άνθρωποι μπορούν ν' αλλάξουν το ρου της Ιστορίας.
Απλοί άνθρωποι, σαν... εσένα! Ναι, σ' εσένα μιλάω, που διαβάζεις αυτό το κείμενο αυτή τη στιγμή. Θέλεις κάποιον να σε βοηθήσει; Κοίτα στον καθρέφτη και θα βρεις τον ήρωα που χρειάζεσαι. Σωστά κατάλαβες, αυτός είσαι εσύ. Δε χρειάζεσαι υπερδυνάμεις, ούτε εξουσία, ούτε εμπειρία στο να στήνεις κλεφτοπόλεμο. Ξέρεις τις δυνάμεις σου. Αν δεν τις ξέρεις, ανακάλυψε τες. Χρησιμοποίησε τες. Μην περιμένεις "ήρωες". Γίνε εσύ ένας. Γίνε ο ήρωας που έχεις ανάγκη. Μπορείς!
